SUAL TINRENG BUL ZU NGE SUM?

                         

      Khawvel hnam tinina an neih; fak aia sel kai zat zat, buaina inṭamna leh inṭanna, tharum thawhna nena laikhat tla emaw tih tur khawpa inlaichin hnai, tlakranna aihnah phahpui, hurherhna leh khawlohna nena suar khata tla, nupa inṭhenna tam ber thlentu leh chhungkaw kehdarhna kaikuang, a rim aṭang reng reng pawha Gehena rim nam tlat ni-a mi tam takina an ngaih ‘ZU’ hi sual tinreng bula ngai hi mi eng zat tak awm ang i maw?

      Kum sul sawm zet liam tawh-ah khan Ka pate Makima (JFL Junior) chuan Zu hi sual tinreng bul a nih dawn chuan a in hmasa bertu pawh Setana a nih a ngai ang a lo ti dimdiam tawh a. Zep nak emaw Zu hi sual a ni lo ve ti-a tai pawng zawrh zawrh khawpa tang na ṭhin te hian kohhran leh mi pangngaia inngai chin te sadâi ṭhiatin an mit an tikham ṭhin a ni tih thu hi chu tui tel lovin tuifinriat a awm thei lo tih tluk thawthangin a pawm nahawm awm e. Bible-in,” Tangka sum ngainat hi sual tinreng bul a ni,” a tih lawm lawm laia Zu hi sual tinreng bula ngaia ar chuk tui lova chhuaha kan sawi phar chiam chiam ṭhin hi chuan sualna bulpui Setana meuh pawh a tilungzurin a tilunghnur zawk hial ta ve ang!

      Kan pipu te nunah khan Zu hi a serh zinga a mei ang maiin a tel ve zat zat a. Mi huaisen leh tlawmngai, mi kawlh sakawlh laka khawtlang chhanhimtute an chawimawina sang ber ‘Nopui’ chhunga awm pawh Zu tho hi a ni! Mahse khang hunlai kha chuan khawtlang nunin a tawrh phah lem lo ni-in a lang. Zu hi tlakranna atan an hmang kher lo tih chu an intodelh dan atang khan a hriat theih vek awm e. Chhungkaw kehdarhna pawh a ni lem lo aniang, Zu hi hmanlai khan nupa inṭhen phah nana hmang hi sawi a awm lem lo em mai. Tuna Zu suala ngai tlattute pawh hian nopui dawm pha chin pasalthate kha Zu in mah ni se tun thleng hian kan la ngaisang zel tho chu a nih si hi! Zu hi kan piputen an hman thiam chuan an tuchhuan keini pawh hian kan hmang thiam ve tho dawn lo’m ni?

     Kan rama Kristianna rawn tuhtu kan missionary zahawm tak takte leh kan kristian hmasate kha Zu chungchangah hi chuan a bilh-ah an tho lo a ni ta ber awm e. Zu hi suala puangin an hmu Hmuithla a, vanram kai min khamtir theitu ni hial ah an puh thlu der a ni. Zu in tawh dek dek chuan Mafaa dan takah sual rawng ka kai ta sa sa tiin rui hnepin an in phah ta thin a ni. Chu chuan nghawng pawi tak a nei a, Zu in thiam lo hnamah kan chhuah phah lo chauh a ni ta ber e.

     Zu hi ka ti leh pek thin ang he ‘Zu’ ngei hi sual chang ni lova sual tinreng bul a nih dawn chuan Isua kha sual tipungtu satliah mai ni lovin sual tinreng bul tipungtu-ah kan puh tihna a ni ang! Thil mak a tih hmasak ber pawh kha tui, Uain-a chantir anih kha. Zu hi sual chu ni na se la chuan Uain awmsa ho zawng zawng pawh kha tui ah a chantir vek zawk hial ang chu.

      Mawl lai hun a pel a, changkanna-in min rawn run a, sum kan han hmelhriat tak chinah chuan kan nun ropui leh kan ze chhuanawm tak tak te khan min tuithlar ta mai emaw ni chu aw tih turin min ṭinsan ta duak mai! Heng kan nun tichhetu thamna te, eirukna te leh hlemhletna te hi a hnarkaitua Zu hi kan puh a nih ngat chuan ar ha a ṭimin sakhi a nui thei hial ang!

    Annania leh Saphiri te nupa thlanmual lama tir liamtu pawh kha zu an in ruk  vang ni lovin sum an chhep relh a, an hlep ruk vang anih kha. Kha an sum chhep relh lah kha an ta ngei, an ram an hralhna sum a ni leh nghal a,  chuti chung chuan hremna  chu an pumpelh chuang lo a nih kha. Chutiang bawk chuan Juda Iskariot-a’n Isua a hralhna pawh kha zu no 30 ni lovin tangka 30 a nih kha. Zu hi sual tinreng bul chu ni na se la chuan Sakawlh number kan tih tei vet pawisa pakhat inhman tawm tur pawh hi Zu pakhat hnam tin-in an in intawm tur anih ka ringhlel lo.

   Kohhran pawh hian Zu kan  do nasat tluk hian hlemhletna leh eirukna hi a lang a pau hian do ngam se la chuan tun ai chuan eiru ho hi an lim-ik ngam lo vin an tawmim deuh tur ani na aleh! Mahse a mawh lo ve kan hmuipuipu Mafaa dan takah Pathian thuawih aia Biak In chung awih kan ngaih pawimawh tawh zawk vang pawh ni fahmiang, eiruk sum pawh kan awh zel tak ni. Veng pakhatah pawh hetiang lama fihlim teh chiam lo hi a awm a, kohhran-ah pawh a inhman duh loh phah reng a; mahse a sum neih hre rengin, ”Kohhranah te hian inhmang ve la, building committee member-ah kan dah ang che”, tiin zu han sawm pek a! Kan hetih chhung hi chuan tuang tichhaha at-huai kan chhuah lui te a nih ngawt loh chuan corruption do te hi sawi mawi ngam chi pawh a la ni lo.

      Shakespear-a em ni, “Sum hian engkim a si thlu”, titu kha? A va vawr fuh tehreng em! Ni e, sum leh pai hi chu mi hausate tihausa-a mi retheite retheihna thlentu zawng a ni chiang a  ni. Bible chuan, “Sum tam tak aiin hmingṭhaṭ hi thlan zawk tur a ni a, tangka leh rangkachak aiin duhsakna a ngainatawm” a ti a, he thu hi chu eiruk sum atanga intilian ho chungchangah hian a dik zual hian ka hre ṭhin. Sum tam tak an han nei a, kohhranah sum an chhung lut huau huau a, fak an  hlawh leh nge nge thin. Tangka leh rangkachak an nei im em e, a aia ngainatawm duhsakna an la dawng tel zui nen! Lungte pakhatin sava pahnih an vawm thla a ni ber e. Eiru thei chin tan phei chuan eiruk mai hi a lo chakawm dawn hle ni te hian ka hriat phah ṭhin. Eiru te hi khak ai chuan fak mai hi an awl leh nge nge ṭhin  pawh ni fahmiang.

     Isua hun lai a Pharisai te em pawh kha kan tluk lo ni te hian ka hre ṭhin. An ni kha chuan chhiahkhawntute kha chu ui ek pu tluk pawhin an hmu lo a nih kha. Keini chu sum kan hmuhna ai chuan sum kan hmanna hi a thianghlim chuan kan lawm tawk em em a ni  ber e. Inthawina aia thuawihna lawmtu Pathian hi kan tilawm zo ngut ang emaw chu le.

     Kei chuan Zu hi in ai chuan in loh ka thlang a, khap ai chuan khap loh ka thlawp thung. Mahse eirukna leh hlemhletna-ah hi chuan inhnamhnawih ai chuan inhnamhnawih loh ka thlang a, do loh ai chuan do char char hi ka thlawp thung.